Trong những năm qua, khi môi trường kinh doanh có nhiều thay đổi, nhiều doanh nghiệp đặt ra vấn đề thực hiện tái cơ cấu để vượt qua các biến cố và tiếp tục phát triển. Tuy nhiên, rất ít doanh nghiệp đạt được kết quả mong đợi.
Nguyên nhân cơ bản nhất là những sai lầm bắt nguồn từ khâu đề xuất chiến lược tái cấu trúc đến khâu triển khai, cụ thể như sau:
Thứ nhất, doanh nghiệp chưa đề xuất chiến lược tái cơ cấu dựa trên phân tích sự tương thích giữa xu hướng thay đổi môi trường kinh doanh với cấu trúc hiện hữu để xác định mục tiêu dài hạn của tái cơ cấu. Thay vào đó, doanh nghiệp bắt đầu thực hiện tái cơ cấu bằng những kế hoạch ngắn hạn bằng các giải pháp như sắp xếp tổ chức, thoái vốn, thay đổi nhân sự.
Thứ hai, chưa chỉ ra được trọng điểm cần tái cơ cấu, mục tiêu tái cơ cấu (trên các khía cạnh khách hàng mục tiêu, thay đổi sản phẩm, công nghệ) mà tiến hành trước các biện pháp thứ yếu như sắp xếp tổ chức, thay đổi nhân sự cấp cao, thoái vốn. Nói cách khác, chiến lược tái cơ cấu của nhiều doanh nghiệp Việt Nam đi theo quy trình ngược là hành động trước khi xác định được mục tiêu.
Thứ ba, nhiều DN tập trung vào cắt giảm chi phí sản xuất với kỳ vọng gia tăng lợi nhuận. Đây cũng là một hành động không cần thiết trong thực hiện tái cấu trúc DN. Bởi vì tiết kiệm chi phí là hoạt động thường xuyên trong công tác điều hành, không phải chỉ đến khi tái cơ cấu DN mới thực hiện. Hơn nữa, lúc thực hiện tái cơ cấu DN mà đặt trọng tâm vào việc này sẽ gây cản trở cho việc đầu tư cải tiến công nghệ, hệ thống quản trị, tuyển mộ nhân sự để thực hiện mục tiêu tái cơ cấu sản phẩm, phương thức phân phối phù hợp với nhu cầu của bối cảnh mới.
Thứ tư, nhiều DN thực hiện thoái vốn một cách máy móc, ngay cả với dự án đang lỗ theo kế hoạch nhưng có tiềm năng phát triển trong tương lai. Thậm chí, đối với các doanh nghiệp Nhà nước, việc thoái vốn bị bắt buộc thực hiện theo chỉ đạo của cơ quan chủ quản, dẫn đến nhiều doanh nghiệp bán nhiều công ty con, dự án với giá rẻ.
Cuối cùng, nhiều doanh nghiệp đặt mục tiêu thu hồi vốn chứ không muốn bỏ vốn đầu tư mới. Hành động này không phù hợp với việc thực hiện chiến lược tái cơ cấu, bởi vì điều cơ bản nhất của tái cơ cấu là phải đầu tư đổi mới công nghệ, hệ thống quản trị, tuyển mộ nhân tài nhằm tạo ra sản phẩm mới, phương thức phân phối mới cho phù hợp với xu hướng tiêu dùng mới. Do vậy việc nghĩ đến các biện pháp huy động vốn và nguồn lực mới là điều quan trọng trong thực hiện tái cơ cấu, chứ không phải tìm cách bảo thu hồi vốn, giữ vốn.
